نقش میرزا محمود خان احتشام السلطنه در اولین مجلس شورای ملی

میرزا محمود خان علامیر، معروف به احتشام السلطنه، از طایف? قاجار بود و در سال 1279 ق در تهران متولد شد. وی از سال 1297 ق در دور? ناصرالدین شاه وارد عرصه سیاسی شد و تا اوایل حکومت رضا شاه دارای مناصب حکومتی بود. در خصوص نقش احتشام السلطنه در اولین مجلس شورای ملی تحقیقات کافی انجام نشده است. وی در جریان انقلاب مشروطه، از جمل? افرادی بود که برای تحصیل مشروطه و تشکیل مجلس شورای ملی تلاش نمود. به دلیل موضع گیری هایی که وی در دفاع از ملت و انتقاد از ظلم و جور دستگاه حاکم داشت، در آستان? پیروزی انقلاب مشروطه به سرحد ایران و عثمانی تبعید شد؛ از آن جایی که ملت به مشروطه خواهی وی اطمینان داشت با اینکه در تهران نبود اما به نمایندگی مجلس انتخاب شد و پس از استعفای صنیع الدوله، به ریاست مجلس رسید. وی نزدیک به هفت ماه از اوایل شعبان 1325ق تااواخرصفر1326ق در این سمت قرار داشت. در این تحقیق به روش توصیف تاریخی(historical discription) و اسنادی(documentary) مبتنی بر استفاده از کتاب های دست اول و اسناد تاریخی به ارزیابی منطقی نقش احتشام السلطنه در اولین مجلس شورای ملی پرداخته شده است. با ریاست او تحول مهمی در اداره مجلس صورت گرفت و اقدامات خوبی در این دوره انجام شد. وی در مجلس از میانه روهای مجلس بود و سیاست سازش و تفاهم بین شاه و مجلس و مشروطه را دنبال می نمود. احتشام السلطنه چون از طبع استبدادی محمد علی شاه آگاه بود با این سیاست می خواست هم از تحرکات احتمالی شاه علیه مجلس جلوگیری نماید و هم از تندروی جناح رادیکال مجلس بکاهد و با این کار مجلس را حفظ نماید. تا زمانی که این سیاست ادامه یافت، در کار مجلس نیز موفقیت هایی حاصل شد. احتشام السلطنه پس از استعفا از ریاست مجلس نیز دارای مناصب سیاسی در داخل و خارج از کشور بود.